Povlastice za strane investitore

DRŽAVNI NIVO

U skladu sa Zakonom o politici direktnih stranih ulaganja u BiH („Službeni glasnik BiH“, br. 17/98, 13/03, 48/10 i 22/15) stranim investitorima garantovano je sljedeće:

- Nacionalni tretman stranim ulagačima, odnosno strani ulagači imaju ista prava i obveze kao i rezidenti Bosne i Hercegovine.

- Strani ulagači imaju pravo, radi svojih ulaganja, na teritoriju Bosne i Hercegovine otvoriti račune kod bilo koje poslovne banke u domaćoj ili slobodno konvertibilnoj valuti.

- Strani ulagači će imati pravo slobodno upošljavati strane državljane iz inozemstva ukoliko nije određeno drugačije zakonima u Bosni i Hercegovini o radu i useljavanju.

- Strani ulagači su zaštićeni od nacionalizacije, eksproprijacije, rekvizicije i mjera s jednakim učinkom; takve mjere mogu se poduzeti isključivo u javnom interesu, sukladno važećim zakonima i podzakonskim aktima, uz plaćanja primjerene naknade.

- Strani ulagači imaju ista vlasnička prava nad nekretninama kao bh. pravni subjekti.

- Strani ulagači imaju pravo vršiti transfer u inozemstvo, slobodno i bez odlaganja, u slobodno konvertibilnoj valuti, dobiti koja nastane kao rezultat njihovog ulaganja u Bosni i Hercegovini

Prava i povlastice dane stranim ulagačima i obveze, koje proizlaze iz Zakona o politici direktnih stranih ulaganja, ne mogu se ukinuti niti poništiti stupanjem na snagu naknadno donesenih zakona i podzakonskih akata. Ukoliko su takvi naknadno doneseni zakoni i podzakonski akti povoljniji za strane ulagače, oni imaju pravo birati režim koji će biti mjerodavan za njihovo ulaganje.

Carinske povlastice

Strana ulaganja će biti izuzeta od plaćanja carina i carinskih obaveza, osim putničkih vozila, automata za zabavu i za igre na sreću.

-Od plaćanja uvoznih pristojbi oslobađa se oprema za proizvodnju koja se ne proizvodi u Bosni i Hercegovini, koja se uvozi za novu ili proširenje postojeće proizvodnje, modernizaciju proizvodnje, uvođenje nove odnosno osuvremenjenje postojeće proizvodne tehnologije, a kojom se obavlja neposredna proizvodna djelatnost 

-Od plaćanja uvoznih pristojbi oslobađaju se proizvodna sredstva i druga oprema koja pripada preduzeću koje definitivno prekida svoju djelatnost u drugoj državi i premješta se u carinsko područje Bosne i Hercegovine radi obavljanja slične djelatnosti

-Ako je preduzeće koje se premješta poljoprivredno imanje, životinje na njemu također se pri uvozu oslobađaju od plaćanja uvoznih pristojbi. 

Radi korištenja carinske povlastice za strana ulaganja, uz pismeni zahtjev za oslobađanje od plaćanja uvoznih davanja, korisnik povlastice carinskom tijelu, mjerodavnom prema mjestu sjedišta korisnika povlastice, podnosi:

- ugovor ili drugi odgovarajući akt o ulaganju na temelju kojeg se uvozi oprema za koju se traži oslobađanje od plaćanja uvoznih davanja

- dokaz o registraciji stranog uloga kod mjerodavnog tijela države

-specifikaciju opreme po tarifnim oznakama i naimenovanjima iz Carinske tarife BiH, uz -označavanje količine te pojedinačne i ukupne vrijednosti, koju je ovjerio korisnik povlastice

- izjavu ulagača da oprema nije starija od 10 godina

- potvrdu da uvozna oprema zadovoljava standarde u pogledu zaštite čovjekove sredine i ostale standarde iz oblasti zaštite na radu, koju je izdala institucija ili drugo tijelo mjerodavno za područje te djelatnosti.

Carinska služba donosi odluku u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.

Slobodne zone

Slobodne zone u BiH dio su carinskog teritorija Bosne i Hercegovine i imaju status pravne osobe. Sukladno Zakonu o slobodnim zonama BiH osnivač slobodne zone može biti jedna ili više domaćih ili stranih pravnih i fizičkih osoba koje su registrirane u BiH. - Korisnici slobodne zone ne plaćaju PDV i uvozna davanja na opremu koja će se koristiti za proizvodnju. Ulaganja u slobodne zone, transfer dobiti i prijenos ulaganja su slobodni. Osnivanje slobodne zone je ekonomski opravdano ako se na temelju priloženog elaborata o ekonomskoj opravdanosti osnivanja slobodne zone i drugih priloženih dokaza može ocijeniti da će vrijednost robe, koja se izvozi iz slobodne zone, preći najmanje 50% ukupne vrijednosti proizvedene robe koja napušta slobodnu zonu u razdoblju od 12 mjeseci.

 

NIVO ENTITETA

Poreska oslobođenja

 

U Federaciji BiH: 

Prema odredbama Zakona o porezu na dobit FBiH strani ulagači uživaju sljedeće pogodnosti:

- Poreznom obvezniku koji izvrši investiranje iz vlastitih sredstava u proizvodnu opremu u vrijednosti više od 50% ostvarene dobiti tekućeg poreznog perioda, umanjuje se obaveza obračunatog porez na dobit za 30% iznosa u godini investiranja.

- Poreznom obvezniku koji u periodu od pet uzastopnih godina izvrši investiranje iz vlastitih sredstava u ukupnom iznosu 20 miliona KM, s tim da u prvoj godini investira 4 miliona KM, umanjuje se obaveza obračunatog porez na dobit za 50% iznosa u godinama investiranja.

- Porezni obveznik ima pravo na porezno priznati rashod u visini dvostrukog iznosa bruto-plaće isplaćene novoprimljenim zaposlenima ukoliko ispunjava sljedeće uvjete i to:

- trajanje ugovora o radu mora biti najmanje na period 12 mjeseci sa punim radnim vremenom i 

- novoprimljeni zaposleni nije bio zaposlen kod poreznog obveznika ili povezanog lica u prethodnih pet godina.

 

Ostali poticaji

Federalno ministarstvo razvoja, poduzetništva i obrta

www.fmrpo.gov.ba

 

Javni poziv se raspisuje godišnje i podržava mikro i mala poduzeća (do 49 uposlenih). Neke od tema financiranja su:

-                  poticaji novoosnovanim subjektima malog gospodarstva

-                  poduzetništvo mladih

-                  poduzetništvo žena

-                  uvođenje ISO; CE, HACCAP

-                  podrška jačanju konkurentnosti izvoznika

 

Federalno ministarstvo energetike, rudarstva i industrije

www.fmeri.gov.ba

 

Godišnje se objavljuje javni poziv kojim se definišu linije podrške, prihvatljivi aplikanti I projekti. Sredstva se plasiraju kroz:

-              Kreditno garantni fond

Federalno ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva

https://fmpvs.gov.ba/

 

Godišnje se objavljuje javni poziv kojim se definišu linije podrške, prihvatljivi aplikanti I projekti. Sredstva se plasiraju kroz:

-              Potpore razvoju poljoprivrede

Federalno ministarstvo okoliša i turizma

https://www.fmoit.gov.ba

 

Godišnje se objavljuje javni poziv kojim se definišu linije podrške, prihvatljivi aplikanti I projekti. Sredstva se plasiraju kroz:

-              Razvoj turizma

-              Podrška ugostiteljskom sektoru

 

Razvojna banka Federacije BiH

https://rbfbih.ba/

 

Banka ima formirane kreditne proizvode za kompanije a sredstva se plasiraju kroz:

-              Dugoročne kredite

-              Kratkoročne kredite

-              Garancijski fond

-              Projekti sa stranim donatorima za konkurentnost domaćih kompanija

Kredit se ostvaruje kroz cijelu godinu.

Fond za zaštitu okoliša

https://fzofbih.org.ba

 

Godišnje se objavljuje javni poziv kojim se definišu linije podrške, prihvatljivi aplikanti I projekti. Sredstva Fonda koja mogu koristiti kompanije za:

-              Projekte zaštite okoliša

-              Projekte upravljanja otpadom

-              Projekte unaprjeđenja korišenja energije              

 

Federalni zavod za zapošljavanje

www.fzzz.ba

 

Godišnje objavljuje programe za podršku zapošljavanju i može ponuditi mogućnosti financiranja većih poslodavaca u programima prekvalifikacije.

Godišnji javni pozivi Zavoda uključuju slijedeće programe sufinanciranja zapošljavanja:

-        Program „Prvo radno iskustvo“–zapošljavanje nezaposlenih osoba do 30 godina starosti;

-        Program „Prilika za sve“–zapošljavanje svih kategorija nezaposlenih, bez obzira na dob, spremu, spol;

-        Program „Periodično/sezonsko zapošljavanje“–sezonsko zapošljavanje svih kategorija nezaposlenih;

-        Program „Vaučer za posao“–pomoć pri (samo)zapošljavanju dogoročno nezaposlenih osoba.

-        Fond za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje osoba sa invaliditetom

-        https://fond.ba/

-        Godišnje objavljuje poziv za sufinansiranje zapošljavanja i samozapošljavanja osoba sa invaliditetom

 

Poticaji na nivou kantona

U zavisnosti od namjene, tj. djelatnosti, neki od uobičajenih poticaja na nivou kantona u Federaciji BiH, za koje se kompanije mogu prijaviti su:

-                  Poticaji za razvoj privrede 

-                  Poticaji  novoosnovanim poduzećima

-                  Poticaji razvoju poduzetništva i pokretanju novih start-up kompanija

-                  Poticaji sufinanciranja neuposlenih osoba

-                  Poticaji za prekvalifikaciju i dokvalifikaciju nezaposlenih lica i edukaciju

-                  Potpora sufinanciranja kamata na investicisjke kredite, kredite za obrtna sredstva, kredite za zatvaranje/reprogram investicisjkih kredita, financijski leasing

-                  Poticaji za razvoj poduzetničke infrastrukture

-                  Subvencije privatnim preduzećima i poduzetnicima za učešće na sajmovima i izložbama:

-                  potpora preduzećima u završetku implementacije međunarodno priznatih standarda i kvaliteta

-                  Podrška razvoju izvoza

-                  Poticaji za razvoj turizma

-                  Poticaji za projekte iz oblasti zaštite okoliša

-                  Poljoprivredni poticaji

-                  Poticaji ženskom poduzetništvu

 

Poticajna sredstva koja se planiraju i izdvajaju iz budžeta, se najčešće dodjeljuju na osnovu javnog poziva koji raspiše nadležna institucija. Kompanije konkurišu na osnovu uslova koji su navedeni u javnom pozivu.

 

REPUBLIKA SRPSKA

Poreska oslobađanja

-Poreski obveznik koji na teritoriji Republike Srpske izvrši ulaganje u opremu i postrojenja za obavljanje registrovane proizvodne djelatnosti ima pravo na umanjenje poreske osnovice za vrijednost izvršenog ulaganja.

- Radnici u sektoru tekstila, odjeće, kože i proizvoda od kože koji su ostvarili platu manju od prosječne bruto plate u Republici za prethodnu godinu, imaju manju osnovicu za obračun doprinosa, koja iznosi 25% prosječne bruto plate isplaćene u Republici u prethodnoj godini.

- U Republici Srpskoj ukinut je porez na dividendu, te su uvedene i značajne novine za oporezivanje dohotka od stranih izvora u pozitivnom smislu. Definisani su uslovi dobijanja statusa kvalifikovanog investitora na osnovu čega investitor stiče poreske povlastice za godišnji dohodak.

Ostali poticaji

Podsticaji Ministarstva privrede i preduzetništva RS

https://vladars.rs

 

Zakonom o podsticajima u privredi Republike Srpske predviđena su poticajna sredstva za razvoj privrede i to:

-        Podsticaji za povećanje plate radnika zaposlenih privredi u visini novčanih sredstava koji odgovaraju vrijednosti 70% ili 30% od uplaćenih doprinosa na povećanje plaće,

-        Podsticaji za direktna ulaganja za nove tehnologije su fokusirani na uvođenje novih tehnologija i suvremene opreme.

-        Podsticaji za direktna ulaganja od posebnog značaja podrazumijevaju realizaciju projekata kojima se postiže sljedeće:

 1) Upošljavanje najmanje 100 radnika ili investicije od najmanje 10.000.000 KM u materijalna i nematerijalna sredstva na teritoriji razvijene i srednje razvijene jedinice lokalne samouprave.

2) Upošljavanje najmanje 50 radnika ili investicije od najmanje 5.000.000 KM u materijalna i nematerijalna sredstva na teritoriji nerazvijene i izrazito nerazvijene jedinice lokalne samouprave.

 

Javni pozivi se raspisuju jednom godišnje.

-        Podsticaji za mala i srednja preduzeća se takođe dodjeljuju jednom godišnje za za digitalnu transformaciju, tehničke inovacije, očuvanje starih i umjetničkih zanata i domaće radinosti, organizovanje zajedničkog nastupa MSP na sajmu, odnosno izložbi - organizovanje sajma, odnosno konferencije.

Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS

https://vladars.rs

 

-        Svake godine Ministarstvo donosi Pravilnik o zahtjevima i načinima dobijanja novčanih podsticaja za poljoprivredni i ruralni razvoj. Ova sredstva se dodjeljuju putem javnog poziva.

Ministarstvo energetike i rudarstva RS

https://vladars.rs

 

Sredstva ovog ministarstva se dodjeljuju za:

-        ulaganje u materijalna sredstva (zemljište, zgrade, proizvodne ili prodajne pogone, mašine ili opremu ili druga slična materijalna sredstva) i

-        ulaganje u nematerijalna sredstva (poslovni softverski paketi, patenti, licence, certifikovanje, akreditovanje, standardi upravljanja kvalitetom ili standardi upravljanja bezbjednošću informacija, sistema kontrolinga ili obilježavanja proizvoda „CE“ znakom usaglašenosti ili izrada industrijskog dizajna, odnosno redizajna proizvoda ili ambalaže ili druga slična nematerijalna sredstva).

-         

Garantni fond RS

https://garantnifondrs.org

 

-        Postoji više vrsta garantnih linija, kao što su za početne poslovne aktivnosti, za privredna društva, za preduzetnike, za podršku izvozu, za poljoprivredu i sl, a uspostavljen je i Garantni program podrške privredi za ublažavanje posljedica pandemije bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-CoV-2”.

Fond za zaštitu životne sredine 

https://www.ekofondrs.org

 

Na svojoj web stranici objavljuje stalni javni poziv za očuvanje životne sredine a sredstva se dodjeljuju za

-        sufinansiranje programa i projekata iz oblasti zaštite životne sredine,

-        energetske efikasnosti i

-        obnovnjivih izvora energije.

 

Investiciono razvojna banka RS

https://www.irbrs.org

 

Banka ima formirane sledeće kreditne linije:

-        Krediti za početne poslovne aktivnosti

-        Krediti za mikrobiznis u poljoprivredi

-        Krediti za poljoprivredu

-        Krediti za preduzetnike i preduzeća

-        Krediti za podršku i oporavak mikro, malih i srednjih preduzeća.

 

Zavod za zapošljavanje RS

http://www.zzzrs.net

 

-        Zavod za zapošljavanje Republike Srpske provodi, objavljuje javni poziv za Program podrške zapošljavanju u privredi putem isplate podsticaja u visini uplaćenih poreza i doprinosa za novo zapošljavanje radnika.

 

Registar podsticaja u privredi Republike Srpske

Registar podsticaja u Republici Srpskoj je elektronska baza o sredstvima za podsticaje privredi Republike Srpske koji se dodjeljuju kako na republičkom tako i na lokalnom nivou uključujući podatke kao što su: davaoci i implementatori raspodjele podsticaja, pravni osnov za njihovu dodjelu, izvori sredstava, vrste i namjene podsticaja, pa sve do informacija o tome kome su i u kom iznosu sredstva dodijeljena. Registar je dostupan je na dva portala i to: - Javni portal Registra podsticaja, koji je dostupan svima, i koji sadrži informacije o samom Registru podsticaja, aktuelnim javnim pozivima kao i dostupnim podsticajima koji stoje na raspolaganju zainteresovanim korisnicima; - Administrativni portal Registra podsticaja, koji je dostupan institucijama i ovlaštenim osobama na nivou institucija, odnosno za registrovane korisnike. Oba portala su dostupna na adresi

www.regpodsticaja.vladars.net

Brčko distrikt

Zakonom o poticajima za privredni razvoj u Brčko Distriktu osigurano je sljedeće:

- Oslobađanje od komunalne naknade za istaknuti naziv firme

- Naknada troškova priključenja na napajanje vode i kanalizacijsku mrežu

- Naknada plaćenih taksi nužnih za dobivanje lokacije, građevinske dozvole i odobrenja za upotrebu objekta

- Naknada troškova u iznosu razlike u cijeni električne energije i vode koju plaćaju poduzeća i cijene koju plaćaju domaćinstva

- Troškove priključka na elektroenergetsku mrežu snosi poslodavac, a Brčko distrikt BiH vrši refundaciju plaćenih namjenskih naknada (takse) i usluga priključenja za prava priključenja na elektroenergetsku mrežu po osnovu Zakona u maksimalnom iznosu do 10.000 KM u toku jedne kalendarske godine

- Naknada za plaće za porodiljni dopust u iznosu od 100%

- Zakonska mjera podsticaja zapošljavanja novih radnika predviđa financiranje poslodavaca sredstvima u iznosu od 5.000,00 KM za novo zapošljavanje lica sa SSS i nižim stepenom stručne spreme i u iznosu od 7.000,00 KM za zapošljavanje lica sa VŠS i VSS.

 

Poreska oslobađanja

-        Poreskim obveznicima koji zaposle nove radnike na neodređeno vrijeme u toku poreske godine, poreska osnovica se umanjuje za iznos bruto zarade isplaćene novoprimljenim radnicima.

-        Nadoknadu novčanog  iznosa za nove investicije radi nabavke stalnih sredstava nakon ostvarenja prava maksimalnog oslobađanja u poreznoj prijavi za prethodnu godinu, umanjenjem porezne osnovice za iznos ulaganja, a u skladu sa Zakonom o porezu na dobit Brčko distrikta Bosne i Hercegovine. Pozitivna razlika između iznosa poreza na dobit ili dohodak i izvršene nabavke se ne može prenositi u narednu godinu.

-        Kada poreski obveznik u godini za koju se obračunava porez na dobit ostvari od izvoza određeni procenat ukupne dobiti, tada je poreski obveznik oslobođen plaćanja određenog iznosa poreza na dobit.

-        Za mašine koje podliježu amortizaciji, poreskom obvezniku je dozvoljeno da koristi obračun ubrzane amortizacije.

Garantni fond BD